જામનગર, નવાનગરની રજવાડીની મુખ્ય બેઠક, પ્રાચ્ય અભ્યાસની બેઠક તરીકે જાણીતી હતી. તેમાં ઝંડુ ભટ્ટજી અને રાસા વૈદ્યબાવાભાઇ અચલજી જેવા જાણીતા આયુર્વેદિક ચિકિત્સકોની લાંબી સૂચિ છે.
આ રાજ્યના શાસકોએ ખૂબ જ શરૂઆતના દિવસોથી જ આયુર્વેદને સમર્થન આપ્યું છે. 1940 ના દાયકામાં જામ સાહેબ દિગ્વિજયસિંહજીના શાસન દરમિયાન અને ત્યારબાદ ડો.પી.એમ.
મહેતા કોર્ટના ચિકિત્સક હતા (પશ્ચિમી ચિકિત્સામાં પ્રશિક્ષિત).
તે એક મહાન શીખનાર અને સ્વપ્નદ્રષ્ટા હતા. ડો.મહેતાએ જામનગરના રાજા અને રાણીને આયુર્વેદિક અધ્યયન કેન્દ્ર સ્થાપવા માટે પ્રભાવિત કર્યા. તેથી, શ્રી ગુલાબકુંવરબા આયુર્વેદિક સોસાયટીની સ્થાપના 1940 માં કરવામાં આવી હતી.
1944 માં નવાનગરના રાજા (જામનગર) અને અન્ય કેટલાક ધનિક વ્યક્તિઓના ઉમદા યોગદાનથી એક મનોહર ઇમારત બનાવવામાં આવી હતી અને આ મકાનનું નામ “ધનવંતરી મંદિર” રાખવામાં આવ્યું હતું.
શ્રી ગુલાબકુંવરબા આયુર્વેદિક સોસાયટીના બેનર હેઠળ આયુર્વેદના પ્રખ્યાત અને ઉત્સાહી ચિકિત્સકને એકત્રિત કરવામાં આવ્યા હતા અને તેઓએ ‘ચારક સંહિતા’ ના ત્રણ ભાષાઓ એટલે કે અંગ્રેજી, હિન્દી અને ગુજરાતીમાં ભાષાંતરની વિશાળ નોકરી સંભાળી હતી, જે સમાજ દ્વારા છ ભાગમાં પ્રકાશિત કરવામાં આવી હતી.
જામનગરમાં 1 લી જુલાઇ 1946 ના રોજ શ્રી ગુલાબકુંવરબા આયુર્વેદ મહાવિદ્યાલય દ્વારા આયુર્વેદિક અધ્યયન માટેની એક કોલેજની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. જી.કે આયુર્વેદિક સોસાયટી.
યુગના જાણીતા આયુર્વેદિક ચિકિત્સક વૈદ્ય જાદવજી ત્રિક્રમાજીએ કોલેજને પ્રથમ આચાર્ય તરીકે શણગારેલું.
Image credit:- vj_photography01
